|
Nếu nạn hồng thủy xảy ra cho loài
người lần thứ hai (do khí hậu biến đổi, do con người chạy
đua thử bom nguyên tử, thử tên lửa liên lục
địa, thử một vài chủ thuyết cực
đoan, v.v). Và nếu có một ông Noah khác sốt sắng
lo việc di tản (lên đỉnh Chomolugma?) hoặc
các con ông ta (Shem, Ham, Paphet) tham gia tổ chức cuộc
đại di tản ấy tất cũng có người
nào đó trong số họ mang theo vài cuốn thơ,
th́ chí ít cũng có một cuốn thơ Đường.
Bởi lẽ họ phải có đủ minh triết
để ư thức rằng cuộc sống thiếu
thơ ca sẽ làm giảm đi chất lượng
con người và nếu loài người đành phải
chịu thiếu thốn thứ nhu yếu phẩm
đặc biệt ấy, t́nh h́nh chắc sẽ c̣n bi
đát hơn cảnh chịu đựng nạn hồng
thủy rất nhiều.
Khi một nhà báo nọ phỏng vấn Trịnh
Xuân – ông lăo 104 tuổi, người Trung Quốc – xem
ông ta có dự định ǵ cho số ngày c̣n lại (có
lẽ không nhiều) của đời ḿnh th́ nhận
được câu trả lời: “Sẽ chú giải
3.000 bài thơ Đường”. Dự định hoành
tráng của ông lăo vượt tuổi nọ đă làm
rơ sức cuốn hút mạnh mẽ của thơ
Đường đồng thời cũng nói lên nhu cầu
chú giải phục vụ người yêu thơ
Đường.
Chẳng hạn, khi Đỗ Phủ viết:
船尾跳魚撥刺鳴
Thuyền vĩ
khiêu ngư bát thích minh
(Phía đuôi thuyền có tiếng
cá uốn ḿnh nhảy lên)
Thông thường người ta đều nghĩ
rằng cá dùng vây tăng tốc rồi quạt mạnh
theo đà bơi để phóng ḿnh lên khỏi mặt
nước như điều ta mường tượng
từ một câu
thơ haiku của Nhật Bản hay từ
những họa phẩm “lư ngư hí nguyệt” của
Trung Quốc, thế nhưng Đỗ Phủ nghĩ
khác” Cá uốn ḿnh như vành cung giương thật
căng (bát thích) rồi búng
ḿnh lên khỏi mặt nước. Rất khó chuyển
ngữ cho xuôi tai hai chữ bát thích
ấy. Dịch thành “quẫy” chưa đủ thuyết
phục v́ “quẫy” mới chỉ tả động
tác của đuôi cá, chưa tạo đủ sức bật
cần và đủ để tung ḿnh.
Suy ngẫm ư nghĩa thâm thúy ấy thật là thú vị.
Chúng tôi tin rằng một số bài ở đây sẽ
đem lại ít nhiều thú vị cho bạn đọc,
đặc biệt là khi ta khám phá được “ư ở
ngoài lời”.
|
