Gần
đây, trên báo chí và mạng xă hội ở Việt Nam tranh
luận về việc đề nghị đưa môn
tiếng Hán vào giảng dạy trong nhà trường.
Theo tôi, không cần và không nên dạy thêm môn tiếng Hán
nữa, v́ tiếng Anh học sinh phổ thông c̣n học
không ra hồn th́ c̣n có thể học thêm tiếng ǵ nữa?
Chúng ta có thể kiểm tra xem tỷ lệ bao nhiêu học
sinh tốt nghiệp phổ thông có thể giao tiếp
tốt tiếng Anh sau ngần ấy năm học? (việc
học sinh kém tiếng Anh lỗi do đâu có dịp sẽ
bàn luận thêm)
Nhưng
người Việt am hiểu tiếng Hán sẽ sử
dụng tốt tiếng Hán Việt. Có thể liệt
kê một số từ và cụm tù người Việt
chúng ta hay sử dụng sai, (ngay cả trên báo đài):
-
Nhân tố:
hay bị nhầm lẫn chữ Nhân đây là Người
人. Ví dụ: cầu thủ Nguyễn Văn A là nhân tố xuất sắc không thể
thiếu trong đội tuyển. Chữ Nhân trong nhân tố
là nhân 因
trong nguyên nhân 原因,nhân quả 因果. Nhân tố 因素 có nghĩa là: Một trong những điều kiện
kết hợp với nhau để tạo ra một kết
quả.
-
Vô h́nh trung:
hay bị viết nhầm là Vô h́nh chung.
Vô h́nh trung 無形中 được hiểu
đơn giản là: không chủ ư, chủ tâm nhưng
tự nhiên lại là như thế (tạo ra, gây ra việc
nói đến). Chữ Trung trong Vô h́nh trung nghĩa là ở
trong, c̣n chữ Chung tiếng Hán Việt có nghĩa là kết
thúc (chung kết, lâm chung), ...c̣n chữ
chung trong chung chạ là tiếng thuần Việt.
-
Đồng
thoại, Đồng dao: vừa rồi trên truyền
h́nh trực tiếp, một anh ca sĩ giải thích chữ
Đồng thoại có nghĩa là Cùng tiếng nói!? Có thể
anh ta nhầm lẫn chữ Đồng có nghĩa là
chung (đồng ca, đồng chí,...).
Thật ra chữ Đồng 童 trong
Đồng thoại và Đồng dao có nghĩa là trẻ
con (nhi đồng). Đồng thoại 童话 có nghĩa là thể loại
truyện viết cho trẻ em trong đó loài vật và
các vật vô tri được nhân cách hoá để tạo
nên một thế giới thần ḱ, thích hợp với
trí tưởng tượng của các em. Đồng
dao 童谣 có nghĩa là thơ ca dân
gian truyền miệng dành cho trẻ em. Chữ Đồng
同 anh ca sĩ nhầm lẫn
có nghĩa là chung, giống nhau.
- Tôi cũng
xem trên truyền h́nh một MC giải thích tên một cô
gái là Phương Hoa có nghĩa là Hoa ở Phương
xa?!? Thật ra, nếu giải thích Hoa 花 là bông hoa, th́ Phương 芳 phải có nghĩa là thơm tho, không thể giải thích
là Phương xa 远方.
... nhiều lắm, kể ra đây không hết
đâu. Kết luận là học sinh không cần học
tiếng Hán, nhưng giáo viên dạy môn ngữ văn phải
biết tiếng Hán và giảng giải cho học sinh
hiểu được những chữ Hán Việt khác
biệt thế nào với những từ đồng
âm dị nghĩa.
Và các vị
kém tiếng Hán Việt đừng nên khoe ḿnh 'uyên bác'
tiếng Việt (Hán Việt) trên truyền thông đại
chúng để rồi bị những người am hiểu
cười 'thúi ruột'!
Tiến sĩ Vương Vĩnh Hiệp 王永协
Nha Trang, tháng 9 năm 2016
|