過年  ĐÓN TẾT

老舍 Lăo   韓國忠 Hàn Quốc Trung chuyển ngữ

 

 

 

 (*)

 

_*_

Full Screen >>

 

 

 

 

 

 

 

 

 

( Nguyên Tác )

 

過年

 

最怀念的,还是小时候过的年。

 

早起拉开窗帘举目望去,一夜之间,外面已成了银装素裹的世界。今年冬天雪下得少,似乎缺了一点气氛。这场雪的到来,提示着人们,年已经不远了。是啊,又要过年了,甚至能看到被大雪压弯的树枝也在抖动着春的喜悦。

 

过年,在感觉中已经有些遥远,甚至没有太多的期盼。在繁忙的都市里,在行色匆匆的人群中,年味越来越淡,有的时候马上过年了,才想起来。最令自己怀念的,还是小时候过的年,虽然那是些久远的回忆,但一切又都是那样鲜活。

 

我的老家在农村。一到腊月,年的气氛就浓起来了。在村里的供销社,购年货的人络绎不绝。那些传统的年画给我留下了深刻的印象,现在想起来是依然漂亮,那厚厚的纸,散发着油墨的芳香,在幼小的心灵里,已经把它当作是年的象征。

 

北方的腊八,是一年中最冷的时候。它的特殊意义在于向年又近了一步。每天天没亮就会醒来,一想到要过年了,兴奋的睡不着。村里的老人们开始对小孩子们说:“小孩小孩你别谗,过了腊八就过年。小孩小孩你别哭,过了腊八就杀猪。”孩子们嘻笑着、欢呼着,跑走了。那个时候,并不是所有的人家都能杀得起年猪。而杀了猪的人家都要安排一顿饭,招待一下村邻亲威。我们这些小孩子吃不多少肉,就是图个热闹,屋里屋处的乱窜。

 

那个年月伙食很差,平时就是苞米面饼子、小米饭,连面食也吃不到。所以过年对于我们小孩子来说那是个解馋的好机会。除夕的前几天,母亲便开始忙着蒸年糕、蒸馒头,前一天才会用大锅烀肉。我则在站在锅台边,紧紧地盯着锅,闻着那飘出的香气,不知不觉着唾液已经流了下来。母亲在旁边看了,便会掀开锅盖,用筷子扎出一小块肉放在碗里,我伸手就拿,顾不上烫嘴,狠狠地咬下去。

 

我喜欢啃冻梨,吃时发出的“沙沙”声,那白白的梨肉带来的酸甜,总让我回味不尽。当然,也只有过年时才能买梨吃。有一件小事很是难忘:那次母亲买来了冻梨,放在了储存杂物的仓子里。我便偷偷地盯着她,直到她进了屋子。我一溜小跑来到门前,小心翼翼地打开仓门,钻了进去,把关好门,掏了一个梨子就啃。不一会儿母亲进来取东西,一下子看到了我,我竟然有些不好意思,她却笑了笑,拍了拍我的头,没有说什么。吃晚饭的时候,弟弟还在问母亲:“妈,梨什么时候买啊?”我在心里说:哈,我已经先尝到了。

 

对联也是过年不可缺少的重要物品。那时候的对联和现在不同,都是买来大红纸请人手写的。父亲的书法很好,是我们村里知名的先生,所以到我家来求父亲写对联的人都排成了队,过年的这两天是父亲最忙碌的时候。我在旁边地看着那黑亮亮的毛笔字写在红纸上,有说不出的羡慕。当红红的对联贴到墙上门上,那个喜庆啊,年的气氛立刻就出来了。

 

小时候的我喜欢穿新衣服。除夕的头天晚上我会把新衣服拿出来,翻过来掉过去地看,想象着明天就要穿上了,那个高兴啊。一年到头能穿新衣服的时候是很少的,一般都要到过年。睡前早早地把小脚洗干净,把新鞋、新袜摆在枕边看着,后来就睡着了。有时会做梦,虽然不知道自己当时的表情,但小脸上肯定带着甜甜笑意。

 

除夕也叫年三十,家家张灯结彩,人人喜气洋洋。在那个年月,恐怕只有在过年的时候才能看到大伙的脸上洋溢的笑容。除夕一大早,我就被鞭炮声从睡梦中惊醒。父亲也会在我们的耳边说,快起床吧,过年了,早点放鞭炮。我们便一咕噜地爬起来,穿好新衣服、新鞋,跑到外面放鞭炮。然后等待我们的便是饭桌上香喷喷的饺子了。

 

我们北方过年的高潮是除夕之夜,最重要的活动叫发纸,一般都是在子时,也就是二十三点到凌晨一点。传说那时候南天门会打开,天上的神仙会鱼贯地下到人间,所以各家有供奉神灵的,都要出去“请”。当然,也有的人说,相当有“福气”的人会看到南天门开,那样的人以后一定会享受荣华富贵,只是没有人能证实罢了。

 

在欢笑声中白天很快就过去了。夜色渐浓,万家灯火在冬夜里跳动着,映衬着白白的雪,描绘成乡村最美丽的夜晚。除夕的夜充满了祥和与神秘。在人们的眼里,从这里仿佛能看到美好的明天。

 

在发纸前父亲总是提前把鞭炮拴在一根大杆子上,靠在墙角就等着放了。十点左右,周围的村子就开始发纸了。鞭炮声此起彼伏,响个不停,火光将天边都映得发亮。十一点半了,父亲便把我们几个都叫出去,开始忙活,有的点鞭炮,有的点一堆火,母亲则在屋里做饭。篝光燃起,鞭炮声也响彻夜空。火光映着红红的笑脸,我们围着火堆跳着,叫着,跑着,那一刻,感觉自己是世界上最幸福的人。

 

三十的晚上是要吃年夜饭的。全家人坐在一起,团团圆圆地吃着饭,说说话,其乐融融。这时吃的饺子都是肉馅的,还会在里面放一枚硬币,谁要是吃到的话那就预示着一年将有好运相伴。小时候,一次哥哥给我夹了一个饺子,我便边吃边玩,大伙也吃的热火朝天,可是盘子都见底了也没吃到硬币,最后在我的小屁股下面发现了它。

 

年夜饭后有“守岁”之说,所谓“一夜连双岁,五更分二年”,据说要是能一夜不睡的话,一年之中头脑都清醒。我们几个小伙伴打着灯笼,出去玩,到别人家的院子里拣落在地上的鞭炮,有的回来之后还可以放。当然,如果玩累了,随便到哪家,都会好吃好喝地招待我们。

 

难忘的年夜总是过得很快。天亮了,村边响起了欢快的锣鼓声,原来是大秧歌开始拜年了。人们相互拜年,串门,整个小村又在年的气氛中沸腾起来。

 

时隔多年,一些往事都已淡忘,但儿时过年的情景却永远地留在了心中。

 

 

 

 老舍

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lăo bút hiệu của Thư Khánh Xuân  舒慶春 tiên sinh  (03 tháng 02 năm 1899 - 24 tháng 8 năm 1966), tự Dữ  舍予, sinh tại Bắc Kinh, là một tiểu thuyết gia và nhà viết kịch hiện đại của Trung Quốc. Trong Cách Mạng Văn Hóa năm 1966, ông bị cầm tù; họ bắt ông quỳ xuống và đánh đập ông dă man trước ngọn lửa đốt cháy trang phục Kinh kịch -- “Sự kiện ngày 23 tháng 8”. Vào ngày hôm sau ông gieo ḿnh xuống hồ tự sát.

 

 

 

ĐÓN TẾT

 

Điều nhớ nhất vẫnnhững cái Tết thời c̣n bé.

 

Sáng dậy vén rèm phóng mắt nh́n ra, sau một đêm, bên ngoài đă thành một thế giới bàng bạc. Mùa đông năm nay ít tuyết, có cảm giác dường như thiếu vắng chút chút đó. Sự xuất hiện của trận tuyết này nhắc cho mọi người biết rằng Tết sẽ không c̣n bao xa. Vâng, lại phải đón Tết nữa rồi, thậm chí bạn thể nh́n thấy những cành cây bị tuyết dày uốn cong đang cựa giũ trong niềm vui của nàng xuân.

 

Chuyện đón Tết trong cảm giác tôi đã thấy hơi xa vời, thậm chí ̣ mong đợi cũng không còn là bao. Sống trong lòng đô thị tấp nập, giữa những ḍng người hối hả, hương vị Tết ngày càng nhạt nhẽo, khi Tết sắp đến nơi tôi mới sực nhớ đến . Điều tôi nhớ nhất vẫn chính những tháng năm khi c̣n bé, tuy đó những ức xa xăm nhưng mọi thứ vẫn c̣n nguyên vẹn mới.

 

Quê tôiquê. Mỗi khi đến tháng chạp, không khí Tết rộn hẵn lên. Trong các hợp tác cung ứng tiếp thị trong làng, người mua sắm đồ Tết, đến đi liên tục không ngừng. Những tranh hoạ truyền thống về Tết để lại trong tôi ấn tượng sâu sắc, đến bây giờ nghĩ lại chúng vẫn c̣n xinh đẹp, những trang giấy dày thơm mùi mực ấy, trong tâm trí non nớt của tôi, đă xem chúng như biểu tượng của Tết.

 

miền bắc, khoảng ̃ Lạp Bát (mùng 8 tháng chạp) là thời điểm lạnh nhất trong năm. Nó mangnghĩa đặc biệt rằng Tết đă cận ̀ thêm một bước. Ngày nào tôi cũng thức dậy trước khi trời hừng sáng, ́ ̃ nghĩ đến chuyện đón Tếttôi háo hức không tài nào ngủ được.

 

Các cụ già trong làng bắt đầuhát” đồng dao cho đám trẻ nghe, “Trẻ ơi trẻ ơi đừng nói sàm, Lạp Bát qua rồi sẽ qua Năm. Trẻ ơi trẻ ơi đừng khóc réo, Lạp Bát qua rồi sẽ giết heo.” Đám trẻ cười ồ, reo , rồi chạy đi tuốt. Vào thời điểm đó, không phải ai cũng đủ khả năng để giết heo mừng Tết. Gia đ́nh nào đă giết heo th́ phải bày tiệc chiêu đăi họ hàng con lối xóm. Bọn trẻ chúng tôi ăn không bao nhiêu thịt, chỉ muốn vui nhộn, chạy nhảy loanh quanh trong nhà ngoài cửa.

 

Thức ăn những năm tháng đó rất nghèo nàn, thường bánh bột bắp, gạo , đến cả ống cũng không ăn. vậy, đón Tết hội tốt để trẻ chúng tôi thỏa măn tính thèm ăn. Trước giao thừa mấy hôm, mẹ tôi bắt đầu bận bịu hấp bánh tổ, chưng bánh hấp, đến ngày kề cuối mới dùng nồi to để hầm thịt. Tôi đứng cạnh bàn nồi, đăm đăm nh́n vào nồi, ngửi thấy mùi thơm thoang thoảng, bất giác nước miếng tự dưng tuôn trào. Mẹ tôi đứng bên cạnh trông thấy, bèn nhấc nắp nồi, dùng đũa chọc một miếng thịt nhỏ bỏ vào bát, tôi ch́a tay đón nhận rồi đớp ngay chả hề bận tâm đến việc bị nóng phỏng miệng.

 

Tôi thích cắn đông lạnh, khi ăn nghe tiếngsột soạt”, thịt trắng phau vị chua ngọt, khiến tôi chẳng thể nào quên. Tất nhiên, chỉ trong dịp Tết mới được mua ăn thôi.

 

một câu chuyện nho nhỏ rất khó quên, lần ấy mẹ tôi mua đông lạnh về đem để trong kho đựng đồ lặt vặt. Tôi ngấm ngầm theo dơi cho đến khi mẹ bước vào trong nhà. Tôi chuồn nhẹ một lèo ra tới trước cửa kho, cẩn thận mở cửa, lẻn vào bên trong rồi đóng cửa lại, “chômlấy một quả ra đớp. Một lúc sau, mẹ tôi vào lấy đồ, liền trông thấy tôi, tôi hơi ngượng, nhưng mẹ lại cười, xoa xoa đầu tôi, chẳng nói cả. Trong bữa cơm tối, em trai tôi c̣n hỏi, “Mẹ ơi, khi nào mua , hở mẹTôi bảo trong ḷng, ha ha, anh đă đớp thử trước rồi.

 

Câu đối cũng một vật quan trọng không thể thiếu trong ngày Tết. Câu đối thời ấy khác bây giờ, toàn mua giấy đỏ về rồi nhờ ai đó viết hộ. Bố tôi viết thư pháp rất đẹp, là người nổi tiếng trong làng, nên những người đến nhà nhờ bố viết câu đối xếp thành cả hàng, hai ngày trước Tết thời gian bố tôi bận rộn nhất. Tôi đứng bên nh́n những thư pháp đen bóng viết trên giấy đỏ bằng bút lông ḷng ngưỡng mộ khôn tả. Khi những câu đối đỏ được dán lên tường cửa ra vào, không khí ngày Tết lập tức ùa về.

 

Khi c̣n bé, tôi rất thích mặc quần áo mới. Đầu hôm trước giao thừa, tôi thường lấy bộ quần áo mới ra, lật qua lật lại ngấm nghía, tưởng tượng ngày mai ḿnh sẽ mặc, ḷng thật sung sướng. Hiếm khi được mặc quần áo mới trong suốt cả năm, thường th́ phải đợi đến dịp Tết. Trước khi đi ngủ, tôi rửa sạch đôi bàn chân nhỏcủa ḿnh, đặt đôi giày mới đôi tất mới bên gối ngấm một hồi, sau đó mới ch́m vào giấc ngủ. Đôi khi tôi nằm , mặc không biết lúc đó dáng dấp biểu hiện ra sao, nhưng chắc chắn một nụ cười ngọt ngào trên khuôn mặtnhỏ của tôi.

 

Đêm trừ tịch (giao thừa) c̣n gọi đêm ba mươi, nhà nhà trang hoàng đèn lồng, người người tươi cười rạng rỡ. Những năm tháng ấy, e rằng thời điểm duy nhất thể nh́n thấy nụ cười trên khuôn mặt của mọi người chính dịp Tết. Sáng sớm hôm giao thừa, tôi bị đánh thức khỏi giấc ngủ bởi những tiếng pháo nổ vang. Bố tôi cũng nhắc bên tai chúng tôi, hăy dậy nhanh lên, Tết đến rồi, đốt pháo sớm chút. Chúng tôi càu nhàu dậy, mặc quần áo mới, mang giày mới rồi chạy ra ngoài đốt pháo. Sau đó, chờ đợi chúng tôi món bánh giảo (dumplings -- bánh nhân bao bột) thơm bốc trên bàn ăn.

 

miền bắc Trung Quốc, cao điểm đón Tết đêm giao thừa, nghi thức quan trọng nhất được gọi là “phát chỉ 1”, thường diễn ra vào giờ , tức từ 23:00 giờ đến 01:00 giờ sáng. Người ta đồn rằng vào thời điểm đó, cổng Nam Thiên (Trời Nam) sẽ mở, các vị thần tiên trên trời sẽ lần lượt nối đuôi hạ giới, do vậy các gia đ́nh thờ cúng các vị thần linh đều ra ngoài để "thỉnh". Đương nhiên, cũng người bảo rằng những người nhiềuphúc khí" sẽ nh́n thấy được Cổng Nam Thiên mở ra, những người như thế sau này chắc chắn sẽ được hưởng vinh hoa phú quí, song, chẳng ai thể chứng minh được điều đó.

 

Ban ngày trôi qua thật nhanh trong tiếng cười vui. Màn đêm xuống dần, nhà nhà ánh lửa đèn nhảy múa trong đêm đông, tỏa phát trên nền tuyết trắng xóa, miêu họa ra một cảnh đêm tuyệt đẹpmiền quê. Đêm giao thừa tràn đầy an lành huyền . Trong mắt mọi người, từ đấy dường như thể thấy được một ngày mai tươi đẹp hơn.

 

Trước khi “phát chỉ”, bố tôi bao giờ cũng buộc sẵn pháo vào một cây sào lớn, đứng dựa vào góc tường để chờ đốt. Khoảng mười giờ, các thôn làng xung quanh bắt đầuphát chỉ”. Tiếng pháo đó đây liên tục vang lên không ngừng, ánh lửa phản chiếu rực rỡ cả góc trời. Mười một giờ rưỡi ba ​​tôi gọi cả bọn ra bắt tay vào việc, đứa đốt pháo, đứa chụm đống lửa, c̣n mẹ chuẩn bị cơm nước trong nhà. Lửa trại được đốt lên, tiếng pháo vang vọng cả trời đêm. Ánh lửa ửng chiếu lên những khuôn mặt tươi cười bừng đỏ, chúng tôi vây quanh đống lửa, nào chạy, nào nhảy, trong khoảnh khắc ấy chúng tôi cảm thấy ḿnh những người hạnh phúc nhất thế gian.

 

Đêm ba mươi phải bửa cơm tối tất niên. Cả gia đ́nh quây quần bên nhau dùng cơm, chuyện tṛ vui vẻ. Những chiếc bánh giảo ăn vào thời điểm này đều nhân thịt, bên trong c̣n nhét vào một đồng xu, nếu ai ăn thấy sẽ điềm báo gặp nhiều may mắn cả năm. Khi c̣n nhỏ, một lần anh trai gắp cho tôi một chiếc bánh giảo, tôi vừa ăn vừa nghịch, mọi người th́ ăn no , những chiếc đĩa đă cạn tới đáy vẫn không thấy được mảnh xu nào, cuối cùng tôi phát giác ra ngay dưới mông của chính ḿnh.

 

Sau bữa cơm tối tất niên việcthủ tuế 2”, cái gọi là “nhất dạ liên song tuế, ngũ canh phân nhị niên 3tương truyền rằng nếu thể thức suốt một đêm (trừ tịch), đầu óc sẽ thông suốt cả năm. Chúng tôi một vài nhóc nhỏ xách lồng đèn ra ngoài chơi, đi đến sân của những nhà khác để nhặt pháo rơi trên mặt đất, sau khi về một số c̣n thể đốt được. Đương nhiên nếu chơi mệt rồi, ghé đại nhà nào chúng tôi cũng được chiêu đăi ăn uống ngon lành.

 

Đêm giao thừa khó quên rồi cũng qua nhanh. Khi trời rạng sáng, quanh làng đă rộn vang tiếng chiêng trống, hóa ra đó mànĐại Ương Ca” 4 bắt đầu đi chúc Tết. Người người đi chúc Tết, thăm hỏi nhau, cả làng lại rộn ràng trong không khí Tết về.

 

Nhiều năm trôi qua, một số chuyện văng đă nhạt nḥa quên lăng, nhưng những h́nh ảnh đón Tết của thời c̣nvẫn đọng măi trong trái tim tôi.

 

 

 

 

 

Hàn Quốc Trung 韓國忠

月五日癸卯年元宵節於美國加利福尼亞州洛杉磯

 

 

 

 

 

Chú Thích:

 

1.      Phát chỉGọi chung cho tục thắp nhang, đốt giấy tiền , cúng tế ông tổ tiênlúc đón giao thừa.

2.      Thủ tuế:  Phong tục vào đêm giao thừa, người ta thức khuya đểtống cựu nghinh tân” (tiễn đưa năm , đón mừng năm mới).  TụcThủ tuếquanh lửa hồng trượng trưng cho ư niệm xua trừ ma, xui xẻo trong năm để mong vạn sự cát tường trong năm mới sắp đến.

3.      Ư ngạn ngữ này nói đêm giao thừa thời điểm nối liền hai năm ( mới), thời xưa mỗi đêm chia làm năm canh, canh năm canh phân cách hai năm ( mới).

4.      Đại Ương Ca: Một thể múa tập thể dân gianvùng Đông Bắc, Trung Quốc.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

***  投稿 郵請寄 ***

Bài vở & h́nh ảnh xin gởi về Ban Phụ Trách KHAIMINH.ORG

 

VanNgheGiaiTri@KhaiMinh.org

 

 

 

 

 

啓明网站  |  Copyright © 2004 - Present  KHAIMINH.ORG  |  Website Disclaimer