TÊN GỌI TIẾT XUÂN (TẾT) VÀ LỄ NGUYÊN ĐÁN

 

CUẢ TRUNG HOA VÀ VIỆT NAM

 

 

 

 

 

 

 

 

Tiết Xuân (春節), tức ngày Tết, ngày mồng Một tháng Giêng Âm lịch. Đó ngày lễ truyền thống long trọng náo nhiệt nhất trong dân gian Trung Quốc. Ngày Tết một lịch sử rất lâu đời theo một số liệu th́ lẽ khởi đầu từ thời Ân Thương qua việc cúng tế thần linh, cúng tế tổ tiên vào khoảng giao tiếp cuối năm đầu năm mới.

 

Trong quá khứ, qua những thời đại khác nhau, ngày Tết không những đă được gọi bằng những danh xưng khác nhau khi thời điểm lại cũng khác nhau tùy thuộc vào cách tính chọn lịch. Vào đời nhà Tần, ngày Tết gọi Thượng Đán”, “Nguyên Đán”, “Cải Tuế”, “Hiến Tuế”… Đời Lưỡng Hán gọi “Tam Triều”, “Tuế Đán”, “Chính Đán”, “Chính Nhật”.  Đời Ngụy Tấn Nam Bắc Triều gọi Nguyên Thần”, “Nguyên Nhật”, “Nguyên Thủ”, “Tuế Triều”… Đời Đường, Tống, Nguyên, Minh lại gọi Nguyên Đán”, “Nguyên”, “Tuế Nhật”, “Tân Chính”, “Tân Nguyên”… Rồi đến đời nhà Thanh th́ được gọi Nguyên Đán” hay “Nguyên Nhật”.

 

Sau cách mạng Tân Hợi thành công, nền Cộng Hoà đầu tiên của châu Á với chính quyền Trung Hoa Dân Quốc được thành lập vào năm 1911 dưới sự lănh đạo cuả tổng thống lâm thời Tôn Dật Tiên.  Từ đó Dương lịch bắt đầu chính thức sử dụng cho các công sở, trường họcđồng thời quyết định thống nhất gọi ngày 1 tháng Giêng Dương lịch Năm Mới” (Tân Niên 新年) ngày 1 tháng Giêng âm lịch Tiết Xuân(春節).

 

Từ năm 1949 cho tới nay, chính phủ Trung Quốc tiếp tục sử dụng Dương lịch. Thêm vào đó, đ phân biệt ràng hơn về Tết Dương lịch tết Âm lịch một cách thống nhất, đă quyết định trên văn bản:

 

·        Ngày 1 tháng Giêng Dương lịch được tiếp tục gọi Năm Mới (新年)hay “Nguyên Đán(元旦);

·        Mồng 1 tháng Giêng Âm lịch th́ vẫn gọi Tiết Xuân”, tức ngày Tết không gọi Nguyên Đán như xa xưa!

 

C̣nViệt Nam, người viết không thấy cũng không biết chính phủ nào đă từng quy định ràng về cách gọi để chỉ ngày 1 tháng Giêng Dương lịch hay Âm lịch cả. Trong đời sống thường ngày dân gian vẫn gọi ràng Tết Dương lịch hay Tết Tây, Tết Âm lịch hay Tết Ta để phân biệt. Nếu chỉ nói hay viếtTếttrống không th́ mọi người đều ngầm hiểu Tết Âm lịch.  Đồng thời, ngày nay Tết Âm Lịch dân gian vẫn c̣n tiếp tục gọi lễ Nguyên Đán theo cách gọi cổ truyền. Đây điểm khác biệt giữa Trung Hoa Việt Nam ngày nay.

 

Tuy rằng ngày mồng Một tháng Giêng Âm lịch được gọi Tết, nhưngTrung Hoa Tết được dân gian thường kéo dài vui chơi cho tới Rằm tháng Giêng (Tết Nguyên Tiêu) c̣nViệt Nam Tết thường được dân gian vui hưởng cho tới mùng 7.

 

Đặc biệt, người viết xin lạc đề chút cho vui. Người ta hay nóivui chơi ba ngày Tết” hay “vui chơi ba ngày Xuân”, Tết Xuânđây đều cùng ư nghĩaTiết Xuân”. Do đó, nhân người viết luôn dùng cụm từ

 

Chúc Mừng Năm Mớicho Dương lịch,

Cung Chúc Tân Xuâncho Âm lịch.

 

 

 

 

 

 

Tuyết Sơn Tùng 雪山松

California, U.S.A., Xuân Quư Măo (cập nhật)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

***  投稿 郵請寄 ***

Bài vở & h́nh ảnh xin gởi về Ban Phụ Trách KHAIMINH.ORG

 

VanNgheGiaiTri@KhaiMinh.org

 

 

 

 

 

 

 

啓明网站  |  Copyright © 2004 - Present  KHAIMINH.ORG  |  Website Disclaimer