Như thông lệ
hằng năm gần hơn 1/4 thế kỷ nay, mỗi
độ tiết xuân về tôi đều xin nghỉ
việc vài hôm để xả hơi ăn tết, và
đúng ngày mồng một tết tôi có thói quen thường
viết lách ti tí để gọi là khai bút đầu
xuân. Theo đó, tôi chỉ có mỗi một ước
mong nho nhỏ sao cho cá nhân ḿnh và ṭan thể gia tộc
lớn bé một năm mới được “cát
tường như ư 吉祥如意” thế thôi, không có ước vọng
ǵ to tát cho lắm cả.
Cây bưởi
trước nhà do bố tôi trồng, từng chăm
sóc kỹ lúc sinh thời, và mẹ tôi rất thích, đầu
xuân năm nay khá sai quả. Trước đó vài
hôm, tôi có hái một số đem biếu bạn bè trong
khu vực như các “già” Trần Hưng 陈兴, Vương Tuy Thâm 王绥深, Phan Chánh Thơ tiên sinh 潘正書先生… để cúng tất niên hay lễ
bái đầu xuân tùy tiện. Giờ hễ nh́n những
trái bưởi vẫn c̣n tḥng trên cây ấy, khiến
tôi càng nhớ bố mẹ tôi hơn mọi khi.
Nhớ thuở
c̣n ở bậc trung học, tôi vốn theo ban khoa học
tự nhiên, không có khiếu văn chương,
nhưng do có chút ước mơ đi du học nên
đă phải cố gắng “gạo” thêm chút đỉnh
“thi phú” v́ môn Văn lúc bấy giờ có có hệ số
khá cao. Phần lớn ai cũng thừa biết
khi thi Tú Tài dẫu điểm môn Tóan, Lư có cao, nhưng
nếu điểm môn Văn “bị gảy” th́ khó ḥng
mà đạt được học bổng du học
của chính phủ… Chính nhờ lư do gián tiếp này,
ngày nay tôi mới có chút “sở thích” chuyển ngữ một
số thi văn hơn là cố gượng ép sáng tác
văn học, cái vốn bản lĩnh mà tôi không hề
có!
Để
tưởng nhớ và kính dâng hương linh bố mẹ
tôi, năm nay tôi cố chọn
chuyển ngữ bài thơ “Tuyết Xuân” 春雪 của tiến sĩ Hàn Dũ
韩愈(768 - 824), người mang cùng họ với tổ tiên gia tộc tôi, và là một trong
“Đường Tống Bát Đại Gia 唐宋八大家” nỗi tiếng trong thiên hạ!

Hàn Dũ
韩愈
*
( Âm Hán Việt
)
XUÂN
TUYẾT
Tân niên đô
vị hữu phương hoa,
Nhị nguyệt sơ kinh kiến thảo nha.
Bạch tuyết khước hiềm xuân sắc văn,
Cố xuyên đ́nh thụ tác phi hoa.
*
( Chuyển Ngữ
)
TUYẾT
XUÂN
Đầu
năm sao vắng hương thơm (1),
Tháng hai chợt
(2) thấy cỏ non nẩy mầm.
Xuyên hàng (3)
cây ở trước sân,
Hờn Xuân về
muộn tuyết làm hoa bay… (4)
韩国忠
Hàn Quốc
Trung
於美國,加利福尼亞州, 洛杉磯,辛卯春節
Chú thích và diễn giải:
- 芳華: Ở đây
chỉ hương thơm của hoa cỏ đầu
xuân.
- Chữ “chợt” ở đây mang nét kinh ngạc
( nguyên tác dùng chữ 驚 ) v́ đă qua tết hơn cả tháng mấy
rồi mà tác giả mới bắt đầu bất
ngờ phát giác dấu hiệu xuân về trong mong
đợi qua mấy ngọn cỏ non nẩy chồi.
- Bài thơ trên tác giả viết ở Trường
An, thủ đô thời bấy giờ, hơn nữa
tiến sĩ Hàn Dũ là một vị quan lớn, nên
người dịch mạnh dạn nghi là hàng cây
trước sân nhà có người trông nôm và trồng
tỉa ngay ngắn. Vă
lại, c̣n nếu như những cây ấy
được trồng rời rạc “vô trật
tự” đi chăng nữa cũng chẳng ảnh
hưởng lớn ǵ đến ư thơ cả.
- Đây mới là điểm then chốt quan
trọng: Trong ánh mắt
của tác giả, những bông tuyết trắng là
những đóa hoa, chẳng những thế mà tác
giả c̣n nhân cách hóa chúng lên để chúng biết
hờn, biết giận vu vơ khi nàng xuân về
trễ… để rồi bay xuyên, bay xéo đuà cợt
với xuân giữa những tàng cây trước sân
nhà thật “thi vị” nhĩ…
Xin mời đọc một số tác
phẩm của Hàn Quốc Trung 韩国忠
|