|
Tôi tốt nghiệp ban Việt Hán của
ĐHSP Huế năm 1965.
Năm ấy nhà nước có một
chủ trương tuyệt vời là cho phép kẻ tốt
nghiệp bất kể văn vơ đều được
toàn quyền chọn nhiệm sở hay đơn vị
cho ḿnh. Như thế là tất cả các chân “c̣” đều
bị bó bột đột xuất, không c̣n chạy nhảy
ǵ được.
Ông Tổng trưởng giáo dục
họ Bùi đích thân chủ tọa cuộc lựa chọn
của chúng tôi. Ông nhắc chúng tôi lưu ư một chi tiết
quan trọng là nên ưu tiên dành trường Nữ cho
nữ giáo sư.
Trong bản nhu cầu chỉ thấy
nêu có một trường Nữ mà ban tôi th́ có đến
hai nữ sinh viên tốt nghiệp, vậy chỉ có thể
ưu tiên cho một người. Đă eo hẹp
như thế, nhưng trường Nữ ấy
đă “lọt tầm ngắm” của tôi từ trước
v́ một giáo sư đă rỉ tai chúng tôi rằng nếu
chọn Nha Trang th́ nên tránh trường VT v́ năm vừa
rồi đă xẩy ra vụ học tṛ trường ấy
có đứa đă ném đá vào nhà một giáo sư môn
văn mới dạy năm đầu.
Vào thời khói lửa chiến tranh ấy,
một vụ như thế đáng coi là cuộc bạo
hành của đám côn đồ, rất đáng cho
người ta lo ngại. Riêng tôi c̣n nghĩ rằng lâm
phải cảnh đó, tôi chẳng thể nào hào hứng
giảng dạy cả cho những học tṛ thuộc
diện … không ném đá.
Tôi quyết định chọn
trường Nữ cho an toàn. Không phải
tôi sợ đá mà sợ phía sau đá rất có thể
là lựu đạn và ǵ ǵ nữa khó mà ngừa nổi.
Khi ông Tổng trưởng cầm bản
danh sách tốt nghiệp nh́n lướt rồi dặn
ḍ chuyện ưu tiên, mới đọc tên:
- NVL!
Tôi rống lên hơi to một chút:
- Nữ Nha Trang!
Cú rống bất ngờ của tôi
h́nh như làm ông giựt ḿnh. Ông ta đặt mạnh bản
danh sách xuống mặt bàn, đỏ bừng sắc
giận, “chiếu tướng” tôi mấy chục giây,
quanh ông là tiếng nhao nhao của hàng trăm giáo sinh các
ban khác. Có tiếng x́ xào:
- Thằng Quảng Nam này
chơi được lắm!
Trật tự rất giống kẻ
phạm lỗi là lủi trốn đâu mất tiêu. Giọng
gang thép của ông sang sảng át hẳn cảnh ồn
ào:
- Anh là nam giáo sinh, sao lại
chọn trường Nữ?
Thật ra ư ông là: “Anh cố t́nh giỡn
mặt tôi đấy à? Tôi vừa dặn ḍ các nguời
những ǵ?”
Tôi đứng lên, biết rơ là mọi
cặp mắt chong cả vào ḿnh. Nhất định sẽ
có một cuộc tranh cải to giữa kẻ ĺ lượm
và người giận dữ. Chắc là lớn chuyện
đây!
Giọng tôi rụt rè:
- Thưa ông Tổng
trưởng, bà Hiệu trưởng trường ấy
là… chị của tôi ạ!
Cơn giận của ông xẹp
như xe gắn máy cán nhầm đinh ba mũi của
bọn xấu răi bậy. Ông thua tôi ngon ơ, liền
đánh trống lảng bằng cách dơi mắt một ṿng, ôn tồn hỏi:
- Có ai thắc mắc ǵ
không?
Mọi người lặng thinh. Về
sau tôi mới biết là hai nữ giáo sinh của ban tôi
đă “xí” chỗ ngay tại Huế khi cái bảng nhu cầu
nọ hăy c̣n … chưa viết nháp.
Chủ trương hóa thành “trưởng
chu”, có nghĩa là các “sếp” đă lo liệu “chu”
đáo từ đời nào! Bảng nhu cầu công bố
không hề nêu đầy đủ, phía sau nó c̣n có một
bảng “tư bố” nữa! Tôi tự cho ḿnh là đă
khám phá chân lư phi thường ấy.
Giáo Sư Ngô Văn Lại 吳文赖老师
Việt Nam, Tháng 8, 2008
|
