Nhà giáo đi coi thi là
chuyện quá ư b́nh thường như mặt trời
mọc và lặn. Bảo rằng đặc biệt
đáng nhớ, e có người cho là cường
điệu vô duyên, chuyện chả đáng ǵ mà cũng
bày đặt làm cho ầm ỹ.
Chưa chắc! Tôi
xin kể cuộc coi thi lần đầu của tôi ở
Tuy Ḥa năm 1966. Bấy giờ Tuy Ḥa vừa được
coi là “chảo lửa” về mặt thi cử.
Năm 1965 trước
đó, thí sinh Tuy Ḥa giở tṛ hành hung giám thị. Vào thời
ấy, loại chuyện như thế hăy c̣n quá mới
mẻ. Hội đồng giám khảo ở Sài G̣n quyết
định đ́nh chỉ việc chấm thi Tú tài I của
trung tâm ấy. Thế là một năm học của
khối Đệ nhị đi tong. Bài thi được
niêm phong cất vào kho của Bộ. Xét về lư, cách
giam bài thi như vậy là quá bậy. Đánh giám thị
bất quá là chuyện của một số thủ phạm
gây cho một số nạn nhân chứ đâu phải tất
cả thí sinh gây chiến và cả hội đồng
cùng xơi đ̣n đồng đều mỗi người
mỗi chút? V́ vậy viên Hiệu trưởng trường
Nguyễn Huệ - trường trung học duy nhất
ở đấy – mang nhiều lư lẽ cùng lộ phí
khá “dày” do phụ huynh đóng góp, bay vào Sài G̣n vận
động hành lang, cuối cùng đạt được
kết quả mỹ măn, việc chấm thi được
tiến hành như không hề có sự cố ǵ.
Khi máy bay vừa hạ
cánh ở sân dă chiến của thị trấn Tuy Ḥa
th́ đă có người cung cấp ngay những thông tin
cần thiết:
-
Lăo cảnh sát trưởng tự cho hắn
là vua ở đây. Con hắn là đại ca của
đám côn đồ địa phương. V́ vậy
hắn cùng lũ tiểu yêu phá phách mặc t́nh, cảnh
sát không ai dám động đến… hoàng tử. Năm nay con trai hắn là Hoàng… thi ở
pḥng…
Tôi được giao nhiệm vụ giám thị
hành lang đúng chóc dăy pḥng ấy. Đă có sự thách thức
rồi đây. Tôi quyết không để bố con hắn
làm lộng, khinh miệt nhà giáo, dù “nhà” ấy chỉ mới
ra trường mấy tháng. Đúng là tôi “c̣n nhiều
việc phải làm” rồi đây! Sáng mai mới vào cuộc
mà đêm ấy người tôi đă âm ấm, đầu
óc cứ râm ran lời tự hào của đại ca Sở
Khanh đang tự quảng cáo bản mặt “hàng xịn,
chất lượng cao” nhầm đánh lừa nàng Kiều
đang thèm thoát ổ nhện: “Ta đây nào phải ai
đâu mà rằng…”
Hồi c̣n đi học, thầy Phan Văn Dật
có truyền cho tôi bí quyết… trị thí sinh rất
ư thuyết phục. Tôi bèn thử vận dụng một
phen. Tôi bí mật vẽ sơ đồ pḥng thi. Vào
pḥng thi nào, tôi kín đáo lôi ra bản đồ pḥng ấy,
rất tiện theo dơi t́nh h́nh. Gọi là bí mật v́
giám thị hành lang luôn kè kè bên ḿnh một ôm đầy ắp
giấy nháp, giấy thi, nên tôi kèm theo đấy sơ
đồ pḥng thi, c̣n lâu thí sinh mới phát hiện nổi!
Vào pḥng thi của Hoàng…, tôi nhận ra hắn mặc
sơ mi đen, vẻ rắn rỏi, rất đàn
ông. Hắn ngồi dựa ngửa vào bàn sau, gác đôi
chân mang giày escarpin lên bàn trước, miệng ph́ phèo
thuốc lá, nhả khói chữ o lên trần nhà. Phải
nói là bộ dạng đại ca của hắn khá hoàn
chỉnh. Nhận rơ tên hắn trên bản đồ
pḥng thi tôi vừa lập, tôi lững thững rời pḥng,
chuyện tṛ vài câu vớ vẩn với giám thị ra
cái điều không quan tâm đến chuyện nào khác.
Từ vị trí ấy, bất chợt tôi quay phắt
lại, gọi lớn vào pḥng:
-
Thí sinh
Hoàng…, không được phép hút thuốc!
Mất mặt trước đám đàn em ngồi
lác đác trong pḥng, hắn phản ứng đầy vẻ
anh chị, vênh mặt, gằn giọng hỏi trống
không:
-
Luật
nào cấm hút thuốc?
Tôi quay nhanh vào pḥng, rảo bước đến
bục, vớ ngay tờ b́a đựng bài thi trên bàn,
đưa ra trước mặt một thí sinh, đanh
giọng ra lệnh:
-
Đọc
to lên!
Thí sinh nọ đọc:
-
Thí sinh
không được phép hút thuốc trong pḥng thi.
Tôi lớn giọng:
-
Nghe rơ
rồi nhé! Ai hút thuốc, tôi mời ra khỏi pḥng thi
ngay lập tức!
Tôi dồn bộ ngữ khí vào ba tiếng cuối,
quả nhiên hiệu nghiệm vượt xa mong muốn,
hắn lập tức ném điếu thuốc lá ra ngoài
cửa sổ, chịu thua 1 - 0 rất có tinh thần thể
thao. Tôi cảm thấy thích hắn và tin rằng hắn
hư là do lũ bộ hạ bố hắn chiều nịnh
bậy bạ và bố hắn lên gân bảo vệ thể
diện chứ thực sự không phải buông lỏng
quản lư.
Cuộc thi bắt
đầu. Tôi đánh dấu lên bản đồ bí mật
của ḿnh các số báo danh cần theo dơi, rồi
đi sang pḥng khác.
Đề thi vừa
phát xong, Hoàng … đưa ty ra ngoài cửa sổ, búng tay
một phát rất kêu, đầy vẻ quyền uy. Lập
tức một viên cảnh sát cầm sách lon ton chạy
đến. Tôi quay lại vừa đúng lúc, liền
vươn nửa người, qua bệ cửa sổ,
với tay tịch thu ngay cuốn sách tội nợ nọ
và trầm giọng bảo viên cảnh sát:
-
Nhiệm
vụ các anh là giữ an ninh ṿng
ngoài. Anh bỏ vị trí chạy vào đây lần nữa,
tôi sẽ lập biên bản tŕnh thẳng lên Tổng
nha đấy! Anh muốn giữ an
ninh hay muốn phá an ninh hả?
Tôi hơi xẳng giọng v́ bực bội cho loại
cảnh sát kiêu binh xứ này. Đúng như tôi dự
đoán, một lát sau viên cảnh sát trưởng Tuy
Ḥa tới pḥng Hội đồng thi, sai lính đến
tận chỗ tôi làm việc, lễ phép nói:
-
Xin mời
thầy về pḥng Hội đồng cho ông Cảnh
sát trưởng gặp một lát.
Tôi cất giọng lớn, cốt cho lăo Cảnh
sát trưởng ngồi phía bên kia tường nghe rơ:
-
Anh về
nói lại thật đầy đủ mấy lời
này nhé! Tôi không phải là cảnh sát viên “nối nghiệp”
bố tôi đâu! Xin lỗi, chả việc ǵ tôi phải
tuân lệnh ông Cảnh sát trưởng cả. Nếu
ông Cảnh sát trưởng muốn gặp tôi với
tư cách cá nhân, xin mời ông ấy đến gặp
tôi sau giờ làm việc! Bảo ông ta chọn giờ hẹn,
tôi sẽ tiếp nếu có th́ giờ rỗi. C̣n bây giờ
tôi đang bận làm nhiệm vụ. Nghe chưa?
Hai tiếng cuối câu tôi rướn giọng thật
cao, oai quyền tuông ra cả đống, lại thêm
hai tiếng “nối nghiệp” làm lăo Cảnh sát trưởng
chờn chợn nghi rằng bố tôi th́ rơ ràng là cảnh
sát chí ít cũng thuộc cỡ… sống lâu lên lăo làng,
khỏi phải bàn căi.
Chiếc xe Jeep
phi ra cổng. Lăo quên béng lời hẹn sau giờ làm việc
của tôi! Tôi đi dọc hành lang có vẻ vô sự
nhưng thật ra đầu óc làm việc rất
căng. Chốc chốc tôi lại cảnh báo:
-
Số… ! Nguyễn Văn … !
không được nh́n bàn sau!
-
Số…
! Ngồi lại cho đúng vị trí!
Cứ thế tôi chấn chỉnh hàng chục
trường hợp thí sinh gây mất trật tự.
Tôi gọi đúng số báo danh lẫn tên người
mang số ấy. Với những trường hợp
không thể gọi đúng ngay, tôi vờ như không
phát hiện được kẻ vi phạm. Có lúc tôi
nghe tiếng chửi thề phía sau:
-
Đ.M.!
“chả” có mắt sau lưng sao chớ!
Thực chất, lời chửi thề đó
chính là lời khen của giới anh chị. Tôi hiểu
thế nên khoái chí tử.

Giáo Sư
Ngô Văn Lại 吳文赖老师 <photo>
Việt Nam, 12/2008
|