Phiên
âm:
DỮ GIA NHÂN TÁC BIỆT THỊ DẠ
DƯ BỆNH CHUYỂN PHÁT
Vong
t́nh tự tiếu ngă hà năng
Ai lạc
niên lai tiệm bất thăng
Nại
biệt hữu giam tàng cựu kính
Công sầu
vô ảnh bạn hàn đăng
Chẩm
biên hương mộng tam canh viễn
Cân lư
sương mao nhất dạ tăng
Thùy niệm
xuân hàn trung lộ khách
Ngưu
y lang tạ lệ thành băng
Cao Bá Quát
*
Dịch
nghĩa:
TỐNG BIỆT NGƯỜI NHÀ,
ĐÊM ẤY BỆNH TA TÁI PHÁT. (1)
Quên
t́nh tự cười ta nào có khả năng,
Buồn
vui một năm nay dần dần không chịu xiết.
(2)
Chịu
đựng biệt ly có giấu kỹ chiếc
gương cũ, (3)
Giải
quyết nỗi buồn không có h́nh bóng làm bạn với
đèn lạnh. (4)
Bên gối
mơ về quê xa lúc canh ba,
Trong
khăn tóc bạc nhiều thêm trong một đêm.
Ai nghĩ
đến người khách giữa đường
khi xuân lạnh, (5)
Áo trâu
(6) nhếch nhác nước mắt thành băng.
*
Dịch
thơ:

Thái Trọng Lai 太重来 dịch
Nhà
Nghiên Cứu – Đà Nẵng, Việt Nam, 2008
Chú thích:
- Gia đ́nh họ Cao rất
quan tâm đến Cao Bá Quát, nên thường sai
người lăo bộc vào ra chăm sóc. Người
ấy sắp về th́ bệnh Cao tái phát nên có giọng
cảm khái này.
- Buồn vui không chịu xiết: Buồn nhiều v́ xa
quê, vui nhiều v́ luôn được mời dự
tiệc, trổ tài xướng họa sở
trường.
- Gương cũ: Kỷ vật của
vợ, họ Cao mang theo để
an ủi nỗi nhớ quê.
- Đèn lạnh: Nguyên tác cô
đăng, ngụ ư là bốn phía không c̣n ánh đèn
khác, tức rất khuya, họ Cao đang ốm
không ngồi làm bạn với đèn như mọi đêm khác
- Xuân lạnh: Mượn ư thơ
Đường:
清明時節雨紛紛,
路上行人欲斷魂。
Thanh minh thời tiết vũ
phân phân,
Lộ thượng hành nhân dục
đoạn hồn.
( Thời tiết thanh minh
mưa bay bay,
Người đi trên
đường muốn đứt hồn… )
- Cao Bá Quát nh́n cảnh ngộ
ḿnh như người khách lủi thủi, rét
mướt, giữa đường dài bất trắc
của hoạn lộ.
- Áo trâu: Áo chống rét dành cho trâu,
dệt bằng sợi gai thô bị loại bỏ
hoặc bện bằng lá rừng (cọ, khộp,
sơn quân, vv…) nhà quá nghèo thường tận dụng
áo ấy làm chăn đắp.
|