獨夜  *  ĐỘC DẠ

 

 

 

 

 

 

 

 

Nguyên tác:

 

獨 夜

 

城 市 喧 卑 地

乾 坤 老 病 夫

齏 躬 成 冗 剩

屏 迹 且 泥 塗

寒 潦 乃 連 發

災 黎 況 未 蘇

太 平 無 一 略

鹿 鹿 耻 為 儒

 

高 伯 适

 

 

 

 

Phiên âm:

 

ĐỘC DẠ

 

Thành thị huyên ti địa

Càn khôn lăo bệnh phu

Tê cung thành nhũng thặng

B́nh tích thả nê đồ

Hàn lạo năi liên phát

Tai lê huống vị tô

Thái b́nh vô nhất lược

Lộc lộc sĩ vi nho

 

Cao Bá Quát

 

 

*

 

Dịch nghĩa:

 

MỘT M̀NH TRONG ĐÊM

 

Thành thị ở nơi thấp mà ồn,

Một gă già ốm giữa trời đất.

Tí vụn (1) tự trở nên thừa thăi rầy rà,

Che dấu vết hăy chịu bôi bùn.

Rét và lụt phát sinh liên tiếp,

Cảnh huống dân đen chịu tai ương chưa hồi phục.

Đời thái b́nh (mà) không một sách lược,

(Chịu) tầm thường hổ thẹn làm nhà nho.

 

*

 

Dịch thơ:

 

Dưới kia huyên náo thị thành,

Trên này lơ lửng một anh ốm già.

Ra đời, đời chẳng cần ta,

Náu thân lấm láp, quả là mệnh thôi.

Căm căm rét, lụt liên hồi,

Vật vờ dân chẳng thấy mùi phục sinh.

T́m đâu một chước thái b́nh?

Tầm thường lăn lóc, thẹn ḿnh nhà nho!

 

 

Thái Trọng Lai  太重来  dịch

Nhà Nghiên Cứu – Đà Nẵng, Việt Nam, 2008

 

 

Chú thích:

 

1.     Tí vụn: Nguyên văn “tê”, chỉ những thứ đă giă nát để làm gia vị như tiêu, tỏi, v. v…

 

 

 

 

 

 

 

 

Nguyên tác:

 

獨 夜 遣 懷

 

平 生 性 僻 自 眈 吟

遊 遍 天 涯 每 不 禁

廢 簏 偶 披 常 撫 髀

焦 桐 誰 賞 獨 論 心

閒 多 濁 酒 消 磨 易

客 久 名 山 夢 寐 深

爲 謝 孤 燈 舊 相 照

一 春 人 事 到 如 今

 

高 伯 适

 

 

 

 

Phiên âm:

 

ĐỘC DẠ KHIỂN HOÀI

 

B́nh sinh tính tịch tự đam ngâm

Du biến thiên nhai mỗi bất câm

Phế lộc mỗi phi thường phủ bễ

Tiêu đồng thùy thưởng độc luân tâm

Nhàn đa trọc tửu tiêu ma dị

Khách cửu danh sơn mộng mị thâm

Vị tạ cô đăng cựu tương chiếu

Nhất xuân nhân sự đáo như câm

 

Cao Bá Quát

 

 

*

 

Dịch nghĩa:

 

ĐÊM VẮNG TIÊU KHIỂN BẰNG KỂ LỂ NỔI NIỀM

 

Cả đời tính ưa cô tịch lại đam mê ngâm vịnh,

Mỗi việc không cấm nổi là dạo chơi khắp chân trời.

Ngẫu nhiên lục bồ sách cũ thường vỗ đùi,

Ai thưởng thức tiếng gỗ ngô đồng cháy sém (1) chỉ bàn tâm sự. (2)

Rảnh rỗi chén rượu chưa lọc cũng dễ làm khuây khỏa (nỗi niềm),

Sống lâu nơi đất khách, các núi nổi tiếng đă in sâu vào mộng mị.

Cảm tạ ngọn đèn lẻ loi soi nhau từ xưa,

Người và việc một mùa xuân (nữa) lại đến như lúc này. (3)

 

*

 

Dịch thơ:

 

Tính ưa tách lẻ, thích ngâm nga,

Chơi khắp chân trời, khó dứt ra.

Sách cũ bồ hư thường vỗ vế,

Đàn xưa gỗ sém ấm ḷng ta.

Ngày nhàn có rượu khuây ḷng dễ,

Đất khách danh sơn bám chẳng tha.

Hiu quạnh đèn xưa luôn chiếu rọi,

Một mùa xuân nữa lại về a?

 

 

Thái Trọng Lai  太重来  dịch

Nhà Nghiên Cứu – Đà Nẵng, Việt Nam, 2008

 

 

Chú thích:

 

1.     Gỗ ngô đồng cháy sém: Tiếng lóng gọi cây đàn, do điển tích học giả Thái Ung (133-192) đời Hán dùng tấm gỗ ngô đồng cháy sém làm đàn, tạo tiếng trầm ấm hiếm có.

2.     Bàn tâm sự: Người ta xác định rằng nghe tiếng đàn, khách thẩm âm có thể nhận ra tiếng ḷng của người chơi đàn (trường hợp của Chung Tử Kỳ đối với Bá Nha) Cao Bá Quát ngụ ư rằng ai đọc thơ ông sẽ hiểu tâm sự của ông.

3.     Lúc này: “Ư ngoài lời” ở đây là đêm trừ tịch.

 

 

 

 

 

 

 

*   阮籍 古曲  *

 

 

 

 

*** 投稿電郵請寄 ***

Bài vở & h́nh ảnh xin gởi về Ban Phụ Trách KHAIMINH.ORG

 

VanNgheGiaiTri@KhaiMinh.org

 

 

 

啓明网站  |  Copyright ©  2010  KHAIMINH.ORG  |  Website Disclaimer